21. Hey mate!

Ik geloof niet dat ik ze ooit gehad heb: “maten”. Maten met wie je een avondje gaat stappen. Maten bij wie je voetbal gaat kijken. Maten met wie je het weekend naar de camping gaat. Maar hier in Sydney was ik de drempel van onze nieuwe stek nog niet over of de huisbaas begroette mij met een vrolijk: ‘hey mate!’ Iedereen is hier voortdurend in alle situaties elkaars mate. Met je koffers de taxi in: “do you need a hand, mate?”, bij de doe-het-zelf-winkel: “what can I do for you, mate?” of een nieuwe kennis die langskomt: “how’s it going, mate?”

Het woord is geloof ik al op dag één na de aankomst van de Engelsen in Australië (nu bijna 250 jaar geleden) ingeburgerd geraakt. De verbannen criminelen die hierheen werden gestuurd om dwangarbeid te verrichten gebruikten het om hun kameraadschap te benadrukken, mensen in het verlaten binnenland voelen zich als mates lotgenoten en soldaten tijdens de wereldoorlogen gaven ermee aan dat ze naar elkaar omkeken. Het is een woord dat diep geworteld is in de Australische cultuur. Maar ik durf het als nieuwkomer nog niet te gebruiken.

Een tweede verschil met Nederland en Amerika dat je op dag 1 niet kunt ontgaan is het links rijden. We hadden het al wel eens gedaan, in Engeland en hier op vakantie in Australië maar het was vooral in het begin linke soep. Vanwege de omvang van deze stad is het toch wel handig om een auto te hebben, dus toen we in één van de eerste weekends een proefrit gingen maken, waren we het parkeerterrein van de dealer nog niet af of daar gingen we: spookrijden aan de rechterkant van de weg. 

Nu we onze eerste duizend kilometer hebben gereden, gaat het gelukkig een stuk beter en zijn we vertrouwd met het ‘eerst rechts kijken, dan links en dan weer rechts’ en dan pas de kruising op. Maar vanmorgen wilde ik na het boodschappen doen toch weer aan de linkerkant van de auto instappen, terwijl daar toch echt de passagiersstoel zit.

Maar er is nog iets anders wat mij de eerste weken danig in de war bracht, en dat is de zon. Dat we van de Amerikaanse hooitijd zo in de Australische zomer zijn gerold is meer toeval dan planning, maar ik bedoel eigenlijk de stánd van onze ster. De zon hoort op te komen in het oosten, naar het zuiden te draaien om in het westen weer onder te gaan. Dat staat voor mij al meer dan 50 jaar zo vast als een huis. Totdat je op het zuidelijk halfrond gaat wonen. Elke keer als ik de deur uitging om naar de stad te gaan (ten noordoosten van ons huis) of boodschappen te gaan doen in de kleurrijke wijk Newtown (in zuidelijke richting) had ik het gevoel de verkeerde kant op te gaan. Kennelijk is de stand van de zon zo’n tweede natuur dat mijn hersenen moeite hebben om te bevatten dat de zon hier op het middaguur in het noorden staat. 

En daarmee gaan talloze Nederlandse spreekwoorden en gezegden op de helling: ‘hij vertrok met de noorderzon”, nee je bedoelt de zuiderzon! “Doe je jas aan, want er staat een koude zuidenwind vandaag.” “Komende winter zoeken we het warme noorden op”.

En helemáál bizar is natuurlijk de kersttijd middenin de zomer. Toen ik eind november op een maandagmorgen bij 30 graden de binnenstad van Sydney inliep om een bankrekening te gaan openen, botste ik bijna letterlijk tegen de Kerstman op in z’n warme rode jas. Tijdens een wandeling door een natuurgebied op Eerste Kerstdag rook je op veel plekken een barbecue-lucht. En terwijl ik in m’n nieuwe supermarkt in korte broek en t-shirt naar de ijsjes zocht, klonk uit de speakers “Winter Wonderland” gevolgd door “I’m dreaming of a white Christmas”. Nou daar kunnen we hier in Australië nog heel lang van dromen!